Một vài năm trở lại đây, mô hình giáo dục STEM bỗng trở thành xu thế tại Việt Nam. Nhiều trường, trung tâm giáo dục cũng đang triển khai, đẩy mạnh phương pháp giáo dục này. Vậy giáo dục STEM là gì? Bài viết sau đây, southphillybar.com sẽ giải đáp thắc mắc về mô hình giáo dục mới lạ này.
Contents
I. Giáo dục STEM là gì?
Giáo dục STEM là mô hình giáo dục liên môn, kết hợp linh hoạt giữa truyền thụ kiến thức với rèn luyện kỹ năng thực hành. Thông qua mô hình giáo dục STEM, học sinh sẽ có thể áp dụng các lý thuyết khoa học, kỹ thuật, công nghệ và toán học đã học vào thực tiễn bằng cách giải quyết các vấn đề cụ thể. Điều này cho phép các kiến thức đã học được ghi nhớ và áp dụng linh hoạt vào thực tế cuộc sống.
Ngoài sự kết hợp hài hòa giữa lý thuyết và thực hành, mô hình giáo dục STEM còn rất chú trọng đến việc giáo dục kỹ năng cho trẻ. Đó là những kỹ năng mềm cần thiết trong cuộc sống như kỹ năng sinh tồn, kỹ năng giao tiếp, kỹ năng giải quyết vấn đề, kỹ năng tư duy – phản biện, kỹ năng cá nhân và làm việc nhóm… Những kỹ năng quan trọng này không chỉ giúp con bạn hoàn thành chương trình học mà còn đặt nền tảng vững chắc cho công việc và cuộc sống sau này.
Giáo dục STEM trên thế giới đã phát triển rất đa dạng về phương pháp giảng dạy và chủ đề học tập. Phương pháp giảng dạy của các khóa học STEM rất linh hoạt và có thể thay đổi, kết hợp nhiều phương pháp để phù hợp với các nhóm học sinh khác nhau. Ban đầu, STEM ra đời từ chủ đề cơ bản là chế tạo robot và máy móc. Theo thời gian, các chủ đề giáo dục STEM ngày càng phong phú và luôn linh hoạt đáp ứng nguyện vọng, khả năng của từng cấp học. Chính vì vậy, ngày nay, mô hình giáo dục STEM được áp dụng rộng rãi, kể cả ở mầm non hay tiểu học, với những chủ đề đơn giản như: làm sữa chua, làm cánh quạt, làm mô hình núi lửa…
Tuy nhiên, STEM không phải là phương pháp giáo dục đào tạo ra những nhà khoa học, nhà khoa học. nhà toán học, hoặc kỹ sư kỹ thuật. STEM được sử dụng như một phương pháp giáo dục tích cực giúp nâng cao khả năng vận dụng kiến thức và kích thích sự sáng tạo của mỗi học sinh.
II. Vai trò của giáo dục STEM
Nhiều nghiên cứu khoa học đã chỉ ra rằng giáo dục tiểu học đóng vai trò rất quan trọng đối với sự phát triển nhận thức và hành vi của trẻ sau này. Vì vậy, việc áp dụng mô hình giáo dục STEM ngay từ bậc tiểu học có ý nghĩa to lớn nhằm tạo môi trường trải nghiệm cho trẻ. Đồng thời, một vai trò khác của STEM là kích thích các giác quan và cảm xúc, giúp trẻ hứng thú trong suốt quá trình học.
Trong khi mô hình giáo dục truyền thống khiến trẻ bị áp lực học hỏi kiến thức thì STEM lại mở ra một xu hướng giáo dục mới. Giáo dục STEM liên kết nhiều môn học trong một nội dung bài học, giảm khối lượng kiến thức và giảm thời gian tìm hiểu chi tiết từng môn học cụ thể. Đồng thời, giáo trình STEM kết hợp giữa lý thuyết và thực hành giúp trẻ dễ dàng ghi nhớ kiến thức. Từ đó, góp phần quan trọng vào việc giải quyết các vấn đề thực tế sau này.
Trong thời đại 4.0, khi công nghệ hiện đại đóng vai trò quan trọng thì việc giáo dục trẻ những lĩnh vực này là vô cùng cần thiết. Mô hình giáo dục STEM nổi lên như một giải pháp tốt nhất để đáp ứng nhu cầu này.
III. Độ tuổi lý tưởng để trẻ tiếp cận STEM?
Câu hỏi mà nhiều phụ huynh muốn biết là khi nào trẻ tiếp cận với phương pháp giáo dục STEM? Theo Tiến sĩ Diana Wehrell Grabowski, Giám đốc điều hành công ty tư vấn giáo dục Mobile Science, độ tuổi lý tưởng để bắt đầu dạy STEM cho trẻ em là trẻ mẫu giáo. Vì trẻ ở độ tuổi này rất tò mò và thích khám phá mọi thứ xung quanh giống như các nhà khoa học tự nhiên. Học thông qua chơi và khám phá sẽ giúp ích rất nhiều cho sự phát triển của con bạn.
Ngoài ra, trẻ em chỉ thực sự quan tâm đến những gì chúng quan tâm. Nếu dạy cái gì mà trẻ không hứng thú thì sẽ khó hiệu quả. Đồng thời, STEM rất có lợi trong việc kích thích hứng thú của trẻ, giảng dạy sinh động, kết hợp thực hành, trải nghiệm thực tế và làm việc theo nhóm.
IV. Đánh giá về STEM trong giáo dục mầm non
STEM khắc phục những hạn chế của phương pháp giáo dục truyền thống. Trẻ có thể vận dụng nhuần nhuyễn lý thuyết vào thực tiễn thông qua các hoạt động nghiên cứu và trải nghiệm thực tế. Sở dĩ phương pháp giáo dục STEM được nhiều trường áp dụng giảng dạy bởi nó có những ưu điểm nổi bật sau:
1. Tiếp cận nhiều chủ đề
Thay vì học các môn học riêng lẻ, rời rạc, STEM cho phép trẻ mẫu giáo học các môn học theo mô hình liên môn thông qua ứng dụng thực tế. Bằng cách này, các em không chỉ tiếp thu được nhiều kiến thức mà còn có thể vận dụng linh hoạt vào thực tế.
2. Nâng cao kỹ năng giải quyết vấn đề của trẻ
STEM thúc đẩy sự hình thành, phát triển và hoàn thiện kỹ năng giải quyết vấn đề của trẻ. Trong mỗi bài học, các em được đặt vào thực tế cuộc sống để tìm ra lời giải cho các bài toán liên quan đến chuyên môn của mình.
3. Học tập sáng tạo
STEM tập trung vào việc học và nuôi dưỡng tư duy sáng tạo của trẻ. Trẻ có cơ hội trở thành nhà phát minh khoa học, tìm cách áp dụng những gì đã học để giải quyết các vấn đề gặp phải.
V. Ứng dụng STEM trong phương pháp giáo dục con
1. Tạo điều kiện cho trẻ khám phá thiên nhiên
Bất cứ đứa trẻ nào cũng say mê, thích khám phá những điều mới lạ trong tự nhiên. Cha mẹ có thể áp dụng STEM để dạy con thông qua các hoạt động đơn giản như cho con xem sự thay đổi của ngày và đêm, hoa nở từ nụ xinh, chuyển động của gió, sự tiến hóa của con, ếch nhái… Đồng thời, cha mẹ hãy thực hiện không quên chia sẻ với con những gì mình quan sát được, đồng thời giúp trẻ phát triển khả năng tư duy, sáng tạo bằng cách đặt những câu hỏi như “tại sao”, “cái gì”.
2. Vừa học vừa chơi với đồ chơi STEM
Đồ chơi STEM được phát triển dựa trên phương pháp giáo dục STEM hiện đại. Trẻ có thể khám phá thế giới xung quanh và học hỏi nhiều điều bổ ích theo cách tự nhiên nhất, đó chính là vui chơi. Bố mẹ hãy sắm cho con bộ đồ chơi giáo dục LEGO rô-bốt, thử sức với đồ chơi STEAM bộ nuôi trồng tinh thể, đồ chơi lắp ráp dùng năng lượng mặt trời hay các bộ đồ chơi khảo cổ đầy thú vị…
VI. Kết luận
Với những thông tin mà chuyên mục giáo dục chia sẻ hy vọng sẽ giúp các bậc cha mẹ hiểu rõ hơn về phương pháp giáo dục STEM là gì. Qua đó áp dụng đúng và hiệu quả giúp con phát triển trí thông minh, trang bị đầy đủ các kỹ năng cần thiết để vững bước tương lai.